Door Frans Bosman

AMSTERDAM - Ongeveer 25.000 mensen hebben zaterdag in Amsterdam gedemonstreerd tegen de bezuinigingsplannen van het kabinet. Veel meer dan waar het organiserende actiecomité Keer het Tij op rekende. Links Nederland is boos, maar ongezellig werd het niet.

Vanuit 25 steden had Keer het Tij speciale bussen laten rijden. En daar stonden ze dan om 13.00 uur op de Dam. Door GroenLinks voorzien van witte ballonnen, terwijl aanhangers van de SP herkenbaar waren aan ludieke bordjes als: Stop de vergrijzing. Pil uit het ziekenfonds! ,,Er blijkt een enorme woede is in dit land,'' zegt René Danen van het actiecomité die in de actietent voor het Paleis op de Dam de demo inleidt. Hij had gerekend op tienduizend demonstranten. Dat het er twee-en-een-half keer zoveel zijn lijkt zijn gelijk over de omvang van het onbehagen te bevestigen.

Jan Marijnissen zet de toon. Wat is er mis met een sociaal beleid? vraagt hij het publiek. Hij heeft het Balkenende tientallen keren gevraagd maar er geen antwoord op gekregen. ,,We hebben nog nooit zo'n asociaal beleid gezien. Dit land heeft hoop nodig geen afbraak!'' Nadat zijn elektronisch versterkte retoriek tegen de gevels is geketst, galmen de opgewonde echo's van Wijnand Duyvendak van GroenLinks en Ruud Koole van de PvdA over het plein. 'Afbraak van solidariteit', 'kabinet van wanhoop' rolt het richting Bijenkorf waar het winkelende publiek onverstoorbaar doorwinkelt.

Wanneer de demonstratie even later onder de leuze 'Balkenende Twee Weg Ermee' naar het Museumplein vertrekt, proberen ongeduldige automobilisten tevergeefs de fluitjes van de demonstranten met geclaxonneer te overstemmen. Rijp en groen loopt mee. Grijzende actievoerders, studenten, rolstoelers, de laatsten der hanenkammen en punkers, en ouders met kinderen. De FNV is alom. Agnes Jongerius had het op de Dam al gezegd. ,,Dit kabinet staat met de rug naar de samenleving. Het laat zieke mensen in de steek en belazert de werkenden. Alsof mensen er wat aan kunnen doen dat ze ontslagen worden.'' Naast kerkelijke organisaties doen ook milieu- , migranten-, en vluchtelingenorganisaties mee. Bij Keer het Tij hebben zich ruim 350 organisaties aangesloten, met een achterban van 250.000 leden. Wat door de stad trekt onder Che Guevarra-, Palestijnse- en Iraakse vlaggen mag dan ook een staalkaart van links Nederland worden genoemd.

Op het Museumplein staan zes tenten waar debatten over onderwijs, milieu en vluchtelingen worden gevoerd. Drukker is het rond de vijver met kramen waar zo'n vijftig maatschappelijke organisaties informatie geven. Van achter de brochures van het Samenwerkingsverbond Mensen Zonder Betaald Werk, verontschuldigt de coördinatrice zich dat ze zich vanwege langdurige ziekte nog niet helemaal op de hoogte heeft kunnen stellen van alle bezuinigingsplannen. Ze staat broederlijk naast de kraam van de Krant in Nederland van de Internationale Kommunistische Stromingen: Wereldrevolutie. Wat dat met Balkenende van doen heeft? ,,De revolutie begint met onrust onder de arbeidersklasse,'' zegt een jongen die liever niet met zijn naam in de krant komt. Wel wil hij graag genoteerd zien dat de K van Kommunisme duidelijk maakt dat ze niets van doen willen hebben met het stalinisme. Wat verderop deelt de junkenbond MDHG paarse eitjes uit. D.C. Lama, auteur van het boekje Wieteratuur, noemt het een kwalijke zaak dat het kabinet het op de minima heeft gemunt. ,,Daar behoren immers ook de meeste druggebruikers toe.'' En wat te denken van de companen die zo maar worden uitgeleverd aan de Verenigde Staten? Het gesprek neemt een einde wanneer een spandoek met 'Jesus vindt het CDA ook niet christelijk', het zicht plotseling belemmert.

Op de rand van de Museumpleinvijver eet Geert van Leeuwen een boterhammetje. Hij heeft om mee te demonstreren vrouw en twee kinderen in Leiderdorp achtergelaten. ,,Nederland doet zich voor als het braafste jongetje van Europa. We dragen het meest bij en krijgen er het minst voor terug. Mijn vrouw werkt drie dagen en kan daarmee maar net de kinderopvang betalen. Ik heb een volle baan. Maar met een hypotheek van 1600 euro, blijft er niets van over en staan we elke maand in het rood.'' Hij is van 1954. Een keurige kalende huisvader. Vroeger deed hij mee aan de grote demonstraties tegen de oorlog in Vietnam. Glimlachend: ,,Toen was ik langharig stuk werkschuw tuig.''

Johanna Maasen (51) kijkt tevreden naar een groep bont uitgedoste slagwerkers die tot hun knieën in de vijver staan te trommelen. Ooit nam ze deel aan de grote demonstraties tegen kernwapens. ,,Ik krijg een warm hart van zo'n dag als vandaag. Heerlijk, dat oude sfeertje.''